جلسه دوم بازگشت به ریشه ها

توضیحات

اصول طب سنتی: از عوامل ضروری سلامت تا راهنمای تغذیه

طب سنتی ایران نظامی جامع برای حفظ سلامت و درمان بیماری‌ها از طریق روش‌های طبیعی و تنظیم سبک زندگی ارائه می‌دهد. این سیستم با تکیه بر اصول شش‌گانه و درک عمیق از تعادل بدن، رویکردی کل‌نگر به سلامت انسان دارد.

اصول شش‌گانه حفظ سلامتی

در طب سنتی، شش عامل اساسی برای حفظ سلامتی شناخته شده‌اند که به “سته ضروریه” معروف هستند. این عوامل عبارتند از هوا، حرکت و سکون، خواب و بیداری، خوردن و آشامیدن، استفراغ و احتباس، و اعراض نفسانی.  هر یک از این عوامل نقش حیاتی در حفظ تعادل بدن و پیشگیری از بیماری‌ها ایفا می‌کنند. رعایت تعادل در این شش اصل برای دستیابی به سلامت کامل ضروری است.

مزه‌ها و اهمیت آن‌ها در طب سنتی

طب سنتی مزه‌های اصلی را به عنوان شاخص‌های مهمی برای شناخت خواص غذاها و تاثیرات آن‌ها بر بدن معرفی می‌کند. این مزه‌ها شامل ترش، تلخ، شیرین، شور و تند می‌باشند. هر یک از این مزه‌ها دارای خواص و تاثیرات خاصی بر مزاج بدن هستند. برای مثال، مواد ترش مانند آبغوره، آبلیمو و سماق پس از ورود به بدن، سردی و خشکی را افزایش می‌دهند.

شناخت مزاج و اخلاط چهارگانه

نظریه اخلاط چهارگانه یکی از پایه‌های اصلی طب سنتی است. این اخلاط شامل خون (دم)، صفرا، سودا و بلغم می‌باشند. بر اساس این نظریه، تعادل این چهار خلط برای حفظ سلامتی ضروری است. هر خلط دارای ویژگی‌های خاصی است؛ برای مثال، خون گرم و تر، صفرا گرم و خشک، سودا سرد و خشک، و بلغم سرد و تر است.

راهنمای تغذیه و زمان‌بندی غذا

در طب سنتی، زمان‌بندی مصرف غذا اهمیت ویژه‌ای دارد. تغذیه صحیح و زمان مناسب غذا خوردن بر اساس فصول مختلف سال و مزاج افراد متفاوت است. برای مثال، در فصل تابستان به دلیل گرمای هوا، هضم غذا سخت‌تر است، در حالی که در زمستان هضم راحت‌تر انجام می‌گیرد .

ارتباط غذا با فعالیت بدنی و خواب

طب سنتی به رابطه میان تغذیه و فعالیت بدنی توجه ویژه‌ای دارد. برای هضم مناسب غذا، باید به فاصله زمانی مناسب بین غذا خوردن و فعالیت بدنی توجه کرد. همچنین، مصرف غذاهای مناسب با توجه به مزاج فرد و فصل سال اهمیت دارد (کلیات رویکرد به غذا و تغذیه در مکتب طب ایرانی – طبایع مرجع طب سنتی, ۲۰۲۰). غذاها از نظر کیفیت و کمیت باید متناسب با شرایط فردی و محیطی باشند.

نتیجه‌گیری

​طب سنتی ایران با ارائه نظامی جامع برای حفظ سلامت، اهمیت ویژه‌ای به تعادل در تمام جنبه‌های زندگی قائل است.​ این نظام با توجه به ارتباط میان مزاج‌ها، اخلاط، و عوامل محیطی، رویکردی کل‌نگر به سلامت انسان دارد. درک و رعایت اصول شش‌گانه، شناخت مزاج‌ها و خواص غذاها، و توجه به زمان‌بندی مناسب در تغذیه و فعالیت‌های روزانه، می‌تواند راهنمای مناسبی برای حفظ سلامت باشد. این اصول با وجود قدمت طولانی، همچنان می‌توانند در کنار دانش پزشکی مدرن، به بهبود سلامت جامعه کمک کند